22 raam midden - kruisiging 5185 620pix
De Kruisiging (1878), Heinrich Geuer (1841-1904) glazenier – glas-in-lood-raam.
Jezus is reeds gestorven, want zijn zijde is doorboord. Volgens de traditie zou dit door de Romeinse honderdman Longinus zijn gedaan (links naast de middenrib van het raam).
Er stroom bloed uit zijn zijde, dat door Ekklesia in een kelk wordt opgevangen.Bij Johannes 19:34 wordt verteld, dat een Romeinse soldaat de zijde van Jezus dode lichaam doorstak. ‘Meteen kwam er bloed en water uit’. In de katholieke traditie wordt dit soms geïnterpreteerd als de oorsprong van de Kerk (=Ekklesia), waarin de gelovigen met water zijn gedoopt en in de eucharistie eten en drinken van het Lichaam en Bloed des Heren.

Ekklesia: vergadering, in de tijd van de Griekse stadstaten de door de wet bijeengeroepen vergadering van vrije burgers. Het christendom neemt de term over voor de geloofsgemeente/parochie en later voor de katholieke Kerk zelf.

Links staan Maria, de moeder van Jezus, en Johannes, een van diens leerlingen.

Helemaal rechts zou Maria, de vrouw van Klopas, kunnen zijn, omdat zij bij Johannes 19:25 wordt genoemd. Dit vers vermeldt ook, dat zij een zus is van Maria: dus een tante van Jezus.

Aan de voeten van Jezus rouwt Maria Magdalena. Zij is te herkennen aan het lange haar, omdat bij Lucas 7:34 staat dat zij de voeten van Jezus met haar tranen wast en met haar haren droogt.

Johannes 19, 25-27 – Verzen waarin de afgebeelde personen voorkomen.

25 Bij het kruis van Jezus stonden zijn moeder met haar zuster, Maria, de vrouw van Klopas, en Maria uit Magdala. 26 Toen Jezus zijn moeder zag staan, en bij haar de leerling van wie hij veel hield, zei hij tegen zijn moeder (Maria): ‘Dat is uw zoon,’ 27 en daarna tegen de leerling (Johannes) : ‘Dat is je moeder.’ Vanaf dat moment nam die leerling (Johannes) haar bij zich in huis.

 

De schedel in de Passiegevel van de Sagrada Familia in Barcelona.

De schedel op een schilderij van Rogier van der Weyden. Het potje zalf is het attribuut van Maria van Magdalena omdat zij Jezus heeft gezalfd.

De schedel aan de voet van het kruis verwijst naar de naam Golgotha (“schedelplaats”), de locatie van de kruisiging, maar ook naar het graf van Adam, omdat volgens oude legendes het graf daar zou zijn. Adam’s schedel wordt zo een verwijzing naar het Christelijk beginsel dat Jezus stierf om de erfzonde uit te wissen, die het gevolg was van de zondeval van Adam. De kern is dat het lijden en sterven van Jezus niet zinloos was maar een hoger doel diende, namelijk het ongedaan maken van de zonden van de mensheid, die met Adam was begonnen. De schedel en het lichaam van Jezus symboliseren zo ‘dat de oude Adam is gestorven en de nieuwe Adam is opgestaan’.

 

De beeldtaal van de schedel in dit raam moet niet verward worden met de schedel op stilleven schilderijen. Daar staat  de schedel voor vanitas: ijdelheid en leegheid.

 

Restauratie (1998) is mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage van P.A.I.M. Langemeijer.

 

vorigeHB volgende HB Naar-indexHB