Luidklokken (1947)


De drie luidklokken op een rij (1947), klokkengieterij Petit en Fritzen in Aarle Rixtel. De stemming van de klokken is volgens het motief: Salve Regina. links de Gerarda- of Angelusklok – geschenk van Gerarda Blok, midden de Theodorusklok – geschenk van de pastoor, kapelaan en de leden van het kerk- en armbestuur. rechts de Johannesklok – geschenk van de parochiegemeenschap, De galmgaten in de toren geven aan waar de luidklokken hangen. Ze zijn te bereiken via de uitwendige traptoren rechts van de toren. De drie klokken zijn elk apart te luiden maar ook gezamenlijk. De aandrijving is door elektromotoren. De klokken worden aan het eind in meer detail beschreven, maar eerst even terug naar 1876 en 1943.
De oorspronkelijke Johannes klok uit 1876 Bij de de nieuwbouw van de kerk in 1876 was er maar één klok, de Johannesklok, die was ook gegoten door Petit en Fritzen in Aarle Rixtel. Het randschrift op de klok luidde: “Vox clamantis in deserto / parate viam Domini Is 40 V 3” “De stem van de roepende in de woestijn, bereidt de weg van de Heer, Jesaja hoofdstuk 40, vers 3. Na de wijding luidde de klok voor het eerst op paaszaterdag 14 april 1876 om 12.00 uur. “Een Alleluja ter ere van de Verrijzenis van de Heer” aldus een enthousiaste pastoor Kanne. Foto uit het parochiearchief
De foto’s van de oude klok zijn gemaakt bij het afvoeren van de klok in 1943. Om de reliëfs op de klok beter uit laten komen heeft men krijt aangebracht. Afgebeeld is; Johannes de Doper die Jezus doopt in de Jordaan. Foto uit de collectie van N.B.


In de Tweede Wereldoorlog roofde de bezetter alles wat gebruikt kon worden. Kerkklokken vormden een belangrijke grondstof voor het maken van munitie. De bisschoppen waarschuwden de pastoors er niet aan mee te werken. Echter de luidklok “Johannes” uit 1876 werd op 24 februari 1943 toch weggehaald. Foto uit het parochiearchief De Janskerk van Mijdrecht heeft uiteindelijk de Kleine Klok uit 1664 (Mariaklok) en de Grote Klok uit 1668 (Lam-Godsklok) behouden. De klokken waren door de bezetter wel afgevoerd, maar zijn na de oorlog in Groningen teruggevonden. Beide klokken hangen weer in de toren van de Janskerk. . De Kleine klok uit 1664 (Mariaklok) in de toren van de Janskerk (PKN). Opvallend is dat na 150 jaar Reformatie er toch een afbeelding van Maria op de klok staat. De Grote Klok uit 1668 (Lam-Godsklok) in de toren van de Janskerk (PKN). Het Lam Gods (symbool voor Christus) heeft een relatie met Johannes Doper (zie ook onder bij de Ursalaklok). De Proosten van Sint Jan bestuurden toentertijd deze regio. Het voormalige gemeentewapen van Mijdrecht had ook de afbeelding van het Lam Gods. In de NH kerk te Wilnis bleef de St. Ursulaklok uit 1541 in de toren hangen omdat de klok op het juiste moment de monumentenstatus had gekregen. De bezetter respecteerde dat. De Ursulaklok uit 1541 van de NH kerk in Wilnis, hangend in de touwen na restauratie op 10 sept. 2010. De afbeelding van Johannes de Doper op de Ursulaklok (1541) van Wilnis. Johannes heeft het Lam Gods op zijn arm en hij wijst ernaar: “Niet ik maar Hij (Christus).

De nieuwe klokken uit 1947 Vanaf het moment dat de Johannesklok was gevorderd werd er gespaard voor een nieuwe klok. Pastoor Van de Pavert plaatste een voorlopige bestelling bij klokkengieterij Petit en Fritzen te Aarle-Rixtel, zodat na de oorlog snel nieuwe exemplaren konden worden opgehangen. Onmiddellijk na de bevrijding vroeg de pastoor aan de parochianen wie een klok of een gedeelte van een klok wilde schenken. Gerarda Blok zegde de angelusklok toe, heren geestelijken en de leden van het kerk- en armbestuur gaven elk driehonderd gulden voor een grote klok. De derde, tevens grootste klok (Johannes) werd door de parochiegemeenschap geschonken. Het gieten van de drie klokken kon beginnen, na de toestemming van de aartsbisschop kardinaal De Jong op 25 februari 1946. Op 2 februari 1947 konden de drie klokken worden gewijd, die stonden opgesteld voor het priesterkoor (foto). Bij de wijding op zondagavond 2 februari 1947 sprak de pastoor de volgende woorden over de klokken (bij de laatste twee klokken doelend op de schenkers). De klanken van het angelusklokje zijn bedoeld om het mysterie van de menswording indachtig te zijn. Het geluid van klok Theodorus moest men zien als de roepstem van de priesters die het kerkvolk oproepen, en als de stem van de bestuurders, die vragen om hulp bij het behoud van de kerk en bij het bedélen van de armen. De grootste klok is de massale stem van alle parochianen: zij moeten elkaar oproepen tot een echt godsdienstig en zedelijk leven. Na de wijding liet men de klokken horen. De volgende dag werden zij, de trots van heel de parochie, omhoog getakeld naar hun plaats in de toren. Pastoor Van de Pavert was heel tevreden, ook omdat de omliggende parochies nog klokloos waren. Gerarda- of Angelusklok De Gerarda- of Angelusklok weegt 434 kg, de klepel 15,5 kg. De stemming van de klok is Ais. Een ‘echte’ angelusklok ontbrak sinds 1920 omdat de angelustoren door een hevige storm werd vernield. In 1946 werd besloten om een nieuwe angelusklok aan te schaffen, die werd toen in de grote toren opgehangen. Echter door de herbouw van de angelustoren in 1998 kwam haar taak als angelusklok te vervallen.
	De klok draagt het opschrift: “Gerarda vocor; dei param labis nesciam ter in die honore; Gerarda Blok me dedit anno 1945 feliciter restituatae libertatis” “Ik heet Gerarda; driemaal per dag breng ik eer en hulde aan de moeder Gods; Gerarda Blok heeft mij gegeven in het gelukkige jaar van de bevrijding 1945”
Theodorusklok De klok in het midden kreeg de naam Theodorus, de voornaam van de pastoor Van de Pavert. De Theodorusklok, de grootste, weegt 870 kg, de klepel 35,5 kg. Stemming is Fis. De klok draagt het opschrift: “Ego Theodorus Deum adoro; plebem voco; Virginem colo; defunctos ploro; clades fugo; festa decoro; Anno Dni 1945” “Ik Theodorus breng eer aan God; ik roep het volk; ik vereer de Maagd; ik treur om de overledenen; ik schuw het onheil; ik luister feesten op; in het jaar van de Heer 1945”
	Verder zijn op de Theodorusklok de namen vermeld van de toenmalige bestuurders: TH. v. d. PAVERT PAR. B. BLESS. VIC. CÖOP. W.C.J. v. WIJNGAARDEN M.L. JANMAAT J.P. BOSMAN W. v. STEIJN

Johannesklok De Johannesklok weegt 639kg, de klepel 22 kg. Stemming is Gis. De klok draagt het opschrift: “Nomine Joannis Baptistae hujus ecclesiae titularis vocor; campanae ejusdem nominis anno 1943 contra omne fas sublatae, me substituere Parpochiani ann 1945” “Ik draag de naam van Johannes de Doper, patroonheilige van deze kerk; een klok van dezelfde naam is in 1943 tegen alle recht in geroofd; de parochianen hebben mij daarvoor in de plaats gegeven, 1945″.
Bovenstaande beschrijving is een bewerking en correcties (HB-NvdV) van informatie in het boek: “Twee parochies verenigd in Driehuis (2000). drs. P.J.J.M. van Wees. Uitgave stichting Proosdijer Publicaties ISBN 90-805536-1-1. Hierna volgt de beschrijving door pater C. Verwoerd (1976).
Beschrijving van de luidklokken (1947) in het boekje Kerkgeschiedenis van de parochie Sint Jan de Doper Mijdrecht-Wilnis – door pater C. Verwoerd c.m. blz. 163 en 164. Klik op de afbeelding voor een vergroting.