1726 – De kerk tot Wilnis (feitelijk Oudhuizen). Deze kerk werd in 1563 gebouwd als r.-k. kerk maar in 1580 door de protestanten overgenomen. De toren zou in 1611 omvallen en werd in 1613 herbouwd. Haan en kruis uit 1613 staan nog steeds op de kerk in Wilnis. De afgebeelde kerk werd in 1739-1743 vervangen door nieuwbouw, die in 1886 verwoest zou worden door de toren die op het kerkschip viel.

 

400 jaar problemen met kerktorens

We wonen op ‘weeken grond’ zoals de Gooi- en Eemlander in 1934 schrijft. Dit blijkt wel uit de incidenten met de kerktorens in de laatste 400 jaar in de Ronde Venen.
Niet alleen door de slappe grond maar ook door de wind. Een boeiend onderwerp, hier op een rij gezet.

Vinkeveen

H. Hart kerk

  • 1914: de toren verloor de hoge toren spits tijdens een zware storm, De spits wordt niet herbouwd maar er werd een lagere spits op de toren gezet, helaas niet meer in de grandeur die architect Tepe voor ogen had.

N. H. kerk

  • 2005: binnen enkele dagen verzakte de toren en dreigde om te vallen. Er ontstond een opening van 30 cm tussen de toren en het kerkgebouw. Adequaat handelen heeft het omvallen weten te voorkomen.

Wilnis

N.H. kerk

  • 1611: de toren valt om – van de kerk af – op 20 juni. Op 26 augustus 1612 begon de herbouw van de toren. Deze kerk uit 1563 werd vervangen door nieuwbouw in 1743.
  • 1876: de toren valt op het kerkschip. Beiden verwoest. Herbouw van de kerk, maar nu iets ten zuiden van de plaats waar sinds 1563 een kerk had gestaan (waar nu het kerkhof is). De Sint-Ursula luidklok uit 1541 werd in de val meegesleurd maar overleefde tweemaal. Trouwens de torenhaan en -kruis, beide uit 1613, werden bij de nieuwbouw in 1877 weer op de toren gezet.

H. Johannes de Doperkerk

  • 1920; een zware storm velde de Angelustoren op de viering van de kerk. Bij de restauratie in 1998 werd deze toren pas herbouwd.
  • 1935: de toren kwam 8 cm los van het kerkgebouw. De onderstaande krantenartikelen (bron: delpher.nl)  beschrijven de situatie duidelijk. Eerst de situatie in 1934 (Gooi- en Eemlander van 21 augustus 1934) en een jaar later dagblad De Tijd van 1 augustus 1935 over het herstel. NB. de redactie van beide kranten weten kennelijk niet dat de kerk feitelijk in Wilnis staat. De oude spelling is gehandhaafd.

De Gooi- en Eemlander van 21 augustus 1934 heeft een artikel over “De provinciale weg Haarlem-Hilversum”. Min of meer terloops wordt in het artikel de bodemsituatie van onze kerk genoemd onder het kopje:

Op weeken grond

Hoe slap de grond in deze omgeving wel is, moge blijken uit het volgende, haast ongelooflijke geval. Bij de R.K. kerk van den H. Johannes den Dooper te Mijdrecht is door het zakken van den bodem (pl.m. 1 c.M. per jaar) tevens het grondwaterpeil dusdanig gedaald (ongeveer 70 c.M. sinds den bouw van de kerk), dat de koppen van de houten paalfundeering boven water dreigden te komen, waardoor de kerk door verrotting stellig ondermijnd zou worden. Een kleine pompinstallatie houdt nu echter het waterpeil in en vlak om de kerk op de gewenschte hoogte van 70 c.M. boven het waterpeil van den omringenden polder. Deze kerk houdt er dus een eigen poldertje in den polder op na!

De Tijd van 1 augustus 1935 met de kop “De R.K. Kerk in Mijdrecht”

Belangrijke herstellingen omdat de toren was gaan hellen

Het landelijke plaatsje Mijdrecht bezit een fraaie Gothische kerk, waarvan de hooge torenspits reeds in de verte is te zien. Wanneer men door de polders naar het dorp rijdt, wenkt de toren u a. h. w. reeds van verre tegemoet en juist op de grens van Wilnis en Mijdrecht staat het kerkgebouw, dat toegewijd is aan den H. Joannes den Dooper. Het valt direct op, dat het front niet evenwijdig met den weg staat, maar eenigszins terzijde is gekeerd.

Aan de architectuur herkent men spoedig het werk van Tepe, die in de vorige eeuw in onze provincie menige kerk gebouwd heeft. De parochianen van Wilnis en Mijdrecht moeten reeds sedert een week of zes hun godshuis missen, daar belangrijke herstellingen aan dit gebouw verricht worden.

Op vriendelijke uitnoodiging van den heer G. van Heusden uit Oudenrijn, directeur van de N. V. Beton-industrie „Utrecht”, die met de uitvoering is belast, terwijl architect is de heer Julius Seegers, Utrecht, zijn we eens een kijkje op het werk gaan nemen, waarvoor ook van de zijde der parochianen, zooals te begrijpen is, veel belangstelling bestaat.

Natuurlük is het kerkgebouw, dat er thans reeds zestig jaar staat, hun bijzonder dierbaar en nu dreigde niet alleen een verzakking van het gebouw zelf, maar de toren was reeds, gerekend vanaf de klok, 8 c.M. over gaan hellen.

Op de plaats, waar de toren aan het gebouw is gemetseld, is dan ook duidelijk een scheur te zien. Het gevaar van verzakking van de kerk zelf was lang niet denkbeeldig en daarom heeft men de zaak maar ineens flink aangepakt. De toren is op een hechteren grondslag komen te staan, terwijl het geheele gebouw door een balk van gewapend beton omkneld wordt. De bodem bestaat in deze streek voornamelijk uit veen en er moesten eerst de. noodige palen den grond in geheid worden. In totaal waren 230 palen, die tot een diepte van 9 M. gaan, noodig. Allereerst zün in het torengebouw en buiten om den toren heen palen in den grond geslagen, waarop een balk van gewapend beton komt te liggen. Zoo wordt de toren nu door zware betonnen balken vastgehouden.

Als men het gebouw binnen gaat, ziet men thans een groote ruïne. De vloer is opgebroken, de banken zijn in een hoek opgestapeld en de vredige rust, die er anders heerscht. heeft plaats gemaakt voor het geratel van den beten-molen en het gestamp van de hei-machine. Daarbij hoort men zoo nu en dan nog een zwaren doffen slag, wanneer het heiblok op den houten paal valt, die eerst den grond in moet, om daarop een betonnen paal te doen rusten. Rondom iederen pilaar — er zijn tien pilaren — komen vier van deze palen. Vanaf iederen pilaar leiden twee balken naar buiten, die met den balk, welke het gebouw zal omringen, in verbinding worden gebracht. Deze balken worden ter plaatse gegoten en men was reeds buiten druk aan het storten. Op verschillende plaatsen moesten in den kerkmuur gaten gemaakt worden, om er de balken door te leiden, alsmede in de beeren. Deze gaten zijn pneumatisch gehakt, wat een groote tijdsbesparing gaf. Met veel spoed wordt trouwens het geheele werk uitgevoerd, want het missen van het kerkgebouw is voor de parochie Mijdrecht—Wilnis, die 1154 communieanten telt, een groot ongerief. Thans worden de diensten in een lokaal gehouden, waar de ruimte zeer beperkt is.

Men heeft de hoop, dat het werk eind Augustus gereed is. We wenschen den ondernemers allen voorspoed bij de verdere uitvoering.